Sigorta edilmiş riskin, belli bir
kısmının veya tamamının yeniden
sigorta edilmesidir. Sigorta
şirketleri, teminat verdikleri
rizikolarda büyük hasarların aynı
zamana gelme ihtimaline karşı, hasar
ödemelerinde zorlanmamak için
reasürans (mükerrer sigorta)
yaptırır. Reasürans, sigorta
şirketlerine, tek başlarına
yüklenmeleri kendi sermayeleri,
ihtiyatları, özvarlıkları bakımından
kısaca mali yönden mümkün olmayan
riskleri, sigortalayabilme imkânı
verir. Bir takım mali ölçüler esas
alınarak, branş esasıyla tespit
edilen saklama payları, sedan
şirketin risk üzerindeki sorumluluk
miktarını göstermekte, aşan kısımlar
ise çeşitli reasürans
anlaşmalarıyla, reasürans
şirketlerine devredilmektedir.
Reasürans işlemlerinde riski bu
şekilde devreden şirkete sedan,
devir alan şirkete reasürör denir.
Sedan şirket, sigortalıdan toplamış
olduğu primlerin ve sigortalıya
ödemiş olduğu hasarların belli bir
kısmını, değişik tekniklere göre
yapılmış reasürans anlaşmaları
vasıtasıyla, reasürans şirketine
yansıtır. Ancak sedan şirket ile
reasürör arasındaki risk transferi
işlemi, yıllık anlaşmalar olmaksızın
da yapılabilmekte; sedan şirket, her
bir risk için, ihtiyari olarak,
reasüröre müracaat edebilmektedir.
Reasüransa duyulan gereksinimin
nedenleri:
-
Rizikonun
yayılması,
-
Sigortacının
iş kabul kapasitesinin artması,
-
Sigortacının
iş kabul esnekliğinin artması,
-
Sigorta
şirketinin mali yapısının
desteklenmesi,
-
Birikim (Kümül)
Fazlasının yol açabileceği doğal
afet hasarlarının kontrolü,
-
Reasürörden
sigortacıya teknik bilgi
aktarımıdır.
Bölüşmeli
Reasürans Anlaşması (Proportional
Reinsurance Treaty)
Sigorta şirketi açısından zorunlu
devri, reasürans şirketi açısından
ise zorunlu kabulü öngören reasürans
anlaşmalarıdır. Sigorta şirketi,
reasürans anlaşması kapsamında
devretmeyi kabul ettiği her
rizikoyu, önceden tespit edilmiş bir
orana göre devreder ve taraflar
arasındaki prim ve hasar paylaşımı
bu oran üzerinden yapılır.
Sigorta şirketi tarafından yapılan rizikolar üzerinde reasürör
denetiminin olmadığı bölüşmeli
reasürans anlaşmalarının "kotpar" ve
"eksedan" olmak üzere iki değişik
uygulaması vardır.
Kotpar Reasürans Anlaşması (Quota
Share Reinsurance Treaty)
Sigorta şirketi ile reasürans şirketi, ilgili branşta sigorta
edilen her riskin önceden
belirlenmiş oranda, örneğin yüzde
20, yüzde 80 gibi, otomatik olarak
devredilmesi konusunda anlaşırlar.
Buna göre, sigorta şirketi,
sigortaladığı her riskin yüzde 20
oranını üzerinde tutar, yüzde 80
oranını ise reasürans şirketine
devreder. Riskin paylaşıldığı oran,
prim ve hasarın da paylaşım oranı
olmaktadır.
Eksedan Anlaşması(Surplus
Reinsurance Treaty)
Bölüşmeli reasürans anlaşmalarının sıklıkla kullanılan biçimidir.
Sedan şirket, önceden belirlenmiş
limiti aşan sorumluluklarını
otomatik olarak reasüröre
devretmektedir ve reasürans şirketi,
kendisine devredilen işleri zorunlu
olarak kabul etmek durumundadır.
Primin ve hasarın belli bir oran dahilinde sedan şirket ile
reasürans şirketi arasında
paylaşıldığı Eksedan anlaşmalarında
sedan şirketin saklama payı, dilim (line)
adı verilen miktarların sayısı ile
belirlenir. Örneğin 7 plenlik bir
eksedan anlaşmasında, saklama
payının 7 katı büyüklüğünde bir
reasürans kapasitesinin varlığı söz
konusudur.
Eksedan anlaşmalarında saklama payları sabit bir tutar
olmamaktadır. Sedan şirket, hasar
ihtimali en az olan rizikolarda
yüksek saklama payı, yüksek hasar
ihtimali olan rizikolarda ise düşük
saklama payı tutma hakkına sahiptir.
Belirlemiş olduğu saklama payı
tutarı, aynı zamanda dilim (plen)
genişliğini de ifade etmektedir.
Bölüşmeli Olmayan Reasürans
Anlaşması (Non-Proportional
Reinsurance Treaty )
Bir risk veya olay itibariyle meydana gelmesi muhtemel hasarın
belli bir bölümünün sigorta şirketi
tarafından yüklenildiği reasürans
anlaşmasıdır. Bu tip reasürans
anlaşmalarında, riskin ve riske
karşılık gelen risk priminin
paylaşımı söz konusu değildir.
Reasürör, hasar miktarı daha önceden belirlenmiş limitini (deductible
veya underlying limit) aştığı
takdirde hasar ödemesinden sorumlu
olmaktadır.
Hasar Fazlası Reasürans Anlaşması
(Excess Of Loss Treaty)
Bir reasürans anlaşması türüdür ve reasürör, sigortacının yazmış
olduğu işlerden elde ettiği primin
belli bir kısmı karşılığında, o
işlere ilişkin meydana gelen
hasarların, önceden saptanmış bir
tutarı (sedan şirketin net saklama
payı) geçen kısmı karşılamayı
taahhüt eder.
Hasar Fazlası Reasürans Anlaşmalarının Bölüşmeli Reasürans
Anlaşmalarından en büyük farkı,
sadece hasara ilişkin bir anlaşma
olmasıdır. Tek bir branş için
olabildiği gibi bir kaç branşa
birlikte de uygulanabilir ve
özellikle kümül oluşturan hasarlarda
ve katastrofik olaylarda, sigorta
şirketinin koruması açısından
oldukça etkili anlaşmalardır.
Toplam Hasar Fazlası Reasürans
Anlaşması (Stop Loss Treaty)
Sigorta şirketinin yıl boyunca ödediği hasarları karşılamak üzere
yapılan bir anlaşmadır. Bu modelde
Reasürör tek bir hasarın belli bir
limiti aşması halinde tazminat
sorumluluğuna ortak olmamakta, ancak
bütün hasarların toplamı önceden
tespit edilmiş belli bir oranı
aştığı takdirde, aşan kısmı Sedan’a
tazmin etmektedir. Bu oran
aşıldıktan sonra da meydana gelmiş
bilumum hasarlar, büyük-küçük,
teminat limiti içinde, reasürörce
karşılanır. Teminatın limiti de esas
itibariyle hasarın bir yüzdesiyle
ifade edilir. Mesela yapılacak bir
Stop Loss anlaşması ile sedan, hasar
oranının %80’i geçmesi halinde
%120’ye kadar teminat sağlayabilir.
Hasar oranı %80’i geçtiği andan
itibaren meydana gelen hasarlar
%120’ye kadar reasürörce
karşılanacaktır. |